Wiktor Polak jest postacią niezwykle interesującą w kontekście polskiej literatury oraz historii. Urodził się 4 grudnia 1883 roku w Piekarach Śląskich, a jego życiorys jest nierozerwalnie związany z wydarzeniami, które miały miejsce w Polsce na początku XX wieku.
Był nie tylko utalentowanym poetą, ale również z zaangażowaniem brał udział w ruchach plebiscytowych, co miało na celu określenie przynależności terytorialnej Śląska. Pełnił także funkcję wicestarosty świętochłowickiego, co pokazuje jego głęboką zaangażowanie w sprawy społeczne oraz lokalne.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie – zmarł 21 czerwca 1941 roku w obozie Mauthausen-Gusen, co ilustruje dramatyczne losy wielu intelektualistów i artystów w czasie II wojny światowej.
Życiorys
Wiktor Polak przyszedł na świat w rodzinie śląskiej, której tradycje górnicze kształtowały jego młodzieńcze lata. Po ukończeniu lokalnej szkoły ludowej, kontynuował edukację w Gimnazjum w Bytomiu. Jego kariera edukacyjna została przerwana, gdyż został usunięty z tej instytucji za związki z redakcją walczącego z germanizacją śląskiego pisma „Katolik”, które miało swoją siedzibę w Bytomiu.
Był zaangażowany w działalność polskiego ruchu na Śląsku. Należał do katolickiego Towarzystwa św. Alojzego w Bytomiu, znanego powszechnie jako Towarzystwo Alojzjanów. Organizacja ta funkcjonowała na Śląsku od 1871 roku aż do swojego rozwiązania przez władze niemieckie w 1897 roku. Polak był również inicjatorem oraz pierwszym prezesem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Piekarach Śląskich, gdzie aktywnie pełnił swoją rolę do momentu, kiedy niemiecka policja siłą zlikwidowała tę organizację w 1914 roku.
W trakcie I wojny światowej Wiktor Polak służył jako podoficer armii niemieckiej na froncie francuskim. Po zakończeniu wojny, w 1919 roku, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i uczestniczył w trzech powstaniach śląskich, walcząc o polskość regionu.
Po podziale Górnego Śląska osiedlił się w polskich Świętochłowicach, gdzie do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję naczelnika gminy. Niestety, 3 maja 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. Trafił do obozu koncentracyjnego KL Dachau, a następnie został przeniesiony do Mauthausen-Gusen, gdzie poniósł śmierć z rąk niemieckich nazistów.
Działalność publicystyczna
Wiktor Polak był aktywnym uczestnikiem życia publicystycznego. Spędził wiele lat jako jeden z kluczowych redaktorów śląskiego, satyrycznego czasopisma Kocynder, które najpierw ukazywało się w Mikołowie, a następnie w Bytomiu i Katowicach. Jego praca redaktorska obejmowała także tworzenie licznych broszur oraz ulotek, co czyniło go ważnym głosem w regionie.
Polak pisał utwory zarówno w etnolekcie śląskim, jak i w języku polskim, co świadczy o jego różnorodnych talentach literackich. W szczególny sposób upamiętnił swojego bliskiego przyjaciela, Augustyna Świdra, kiedy w 1920 roku wydał zbiór jego wierszy zatytułowany Z głębin duszy polskiej syna ziemi górnośląskiej. Ta publikacja stanowiła nie tylko wkład w polską literaturę, ale także hołd dla podmiotów kultury górnośląskiej.
Upamiętnienie
W Świętochłowicach można zauważyć, że jedna z ulic została nazwana imieniem Wiktora Polaka, co stanowi wyraz uznania dla jego twórczości. Dodatkowo poeta został upamiętniony na muralu w Lipinach, który znajduje się przy pl. Słowiańskim.
Przypisy
- Piegza 2009 r.
- Ogrodziński 1937 r., s. 227.
- Encyklopedia powstań śląskich.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marek Moś | Mateusz Szczypiński (artysta) | Wincenty Dunikowski-Duniko | Roman Kostrzewski | Gerard Grzywaczyk | Kaya Mirecka-Ploss | Marek Stachowski | Dohtor Miód | Hans Marchwitza | Tadeusz Jodłowski | Stanisław Piastowicz | Gosia Kulik | Stanisław Stanuch | Marcel Różanka | Danuta DanekOceń: Wiktor Polak (poeta)