Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piekarach Śląskich


Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa jest zlokalizowana w Brzezinach Śląskich, które stanowią jedną z dzielnic Piekar Śląskich.

Powstanie parafii

W historii Brzezin Śląskich ważnym wydarzeniem było utworzenie samodzielnej gminy politycznej 1 lipca 1882 roku, pod nazwą „Birkenhain”, co w tłumaczeniu oznacza Brzezina. Miejscowość ta zyskała nazwę Brzeziny Śląskie dopiero w 1922 roku, w wyniku przynależności Śląska do Polski. Do tego czasu katolicy zamieszkujący Brzeziny korzystali z kościołów znajdujących się w Kamieniu, Dąbrówce Wielkiej oraz z kościoła mariackiego w Bytomiu.

Uznaje się, że kościół w Kamieniu pełnił rolę matki dla duchowości mieszkańców Brzezin. W 1909 roku, Brzeziny stały się filią parafii kamieńskiej, co było kluczowym krokiem w kierunku samodzielności religijnej tej miejscowości. Warto zaznaczyć, że w tym okresie liczba ludności w Brzezinach znacznie wzrosła, a także istniała znaczna odległość do kościoła w Kamieniu, wynosząca około 4 km. Mimo to, ówczesny proboszcz parafii w Kamieniu, ks. Józef Kruppa, nie był zbyt chętny do popierania powstania nowej parafii.

Problemy związane z budową były spowodowane nie tylko daleko idącymi kosztami, ale również niedawno zakończoną budową stosunkowo dużego kościoła w Kamieniu, która miała miejsce w 1899 roku. Ponadto, w międzyczasie wydzielono parafię w Dąbrówce Wielkiej, gdzie nowy kościół wybudowano w 1903 roku. Pomimo trudności finansowych i oporu ks. Kruppy, pod wpływem mieszkańców oraz presji ze strony kurii wrocławskiej, proboszcz ostatecznie zgodził się na rozważenie rozpoczęcia budowy nowego kościoła w Brzezinach.

Budowa kościoła

Władze gminne przekazały grunt na budowę kościoła, jednak okazał się on niewłaściwy ze względu na zbyt płytką eksploatację węgla, którą prowadziła kopalnia „Orzeł Biały”. W związku z tym, działka została sprzedana, a nowa parcelę zakupiono w miejscu, w którym obecnie znajduje się świątynia. Budowa rozpoczęła się w 1913 roku, a architektem, który nadzorował projekt, był Ludwik Schneider z Reichenstein. Wykonanie obiektu powierzono Franciszkowi Neumanowi z Bytomia, a w listopadzie 1915 roku kościół osiągnął stan surowy.

Kościół charakteryzuje się długością 53,42 m oraz szerokością 24,08 m, a wieża sięga 55 m wysokości, co czyni go przestronnym budynkiem o doskonałej akustyce. Nie ma w nim jednorodnego stylu architektonicznego, dominuje mieszanka stylów gotyckiego i romańskiego.

Konsekracja miała miejsce 25 listopada 1915 roku, a dokonał jej biskup wrocławski Adolf Bertram. Następnie ks. Józef Kruppa przekazał parafię nowemu duszpasterzowi, ks. Sylwestrowi Baci. Od 1 stycznia 1919 roku Brzeziny stały się samodzielną parafią, oddzieloną od lokalnej parafii w Kamieniu.

Podczas konsekracji świątynia nie była w pełni wyposażona. Posiadała ambonę opartą na piaskowej płaskorzeźbie, trzy dzwony, a także dużą monstrancję. Wcześniej w budynku znajdowała się chrzcielnica z figurą Jana Chrzciciela, wykuta w piaskowcu przez rzeźbiarza Bogusława Langmana, ufundowana przez piekarza Nepomuka Zdebika. Witraże, które już wtedy były zainstalowane, przedstawiały Boga Ojca w głównym ołtarzu oraz sceny z życia Chrystusa i Matki Bożej, ufundowane przez ks. proboszcza Józefa Kruppa.

W 1917 roku ks. Bacia sprowadził główny ołtarz z drewna dębowego z figurą Najświętszego Serca Jezusa, która zawierała płaskorzeźby przedstawiające ucztę w Emaus oraz błogosławieństwo Abrahama przez Melchizedeka. Dwa lata później nabyto boczny ołtarz Najświętszej Maryi Panny, a rok po tym – ołtarz Św. Antoniego. Wszystkie te ołtarze zostały wykonane przez rzeźbiarza Georga Schreinera z Ratyzbony w stylu renesansowo-barokowym.

W 1920 roku zakupiono Boży Grób w tym samym stylu, lecz niestety nie zachował się on do dzisiaj. Artysta ten wykonał również stacje drogi krzyżowej w 1923 roku. W tym samym roku kościół wzbogacił się o organy z 54 registrami, zbudowane przez firmę „Berschdorf” w Nysie, które mają stylową oprawę z drewna dębowego, pasującą do wystroju ołtarzy.

Najstarszym obrazem w kościele jest duże malowidło przedstawiające św. Barbarę, pochodzące z cechowni kopalni „Orzeł Biały”, które prawdopodobnie powstało pod koniec XIX wieku. Przed II wojną światową kościół był zdobiony bogatą polichromią autorstwa Zenona Lemaszewskiego z Michałkowic, która po wojnie została zastąpiona znacznie skromniejszą wersją.

W wyniku Soboru Watykańskiego II z prezbiterium usunięto balaski, a ambonę zdemontowano. W latach 80. ubiegłego wieku kościół przeszedł gruntowny remont, spowodowany szkodami górniczymi, jednak nadal pozostaje zagrożony wpływem wydobycia węgla kamiennego.

Życie parafii

Historia parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piekarach Śląskich jest głęboko osadzona w lokalnej tradycji i kulturze. W Brzezinach Śląskich pierwszy krzyż przydrożny, wykonany z kamienia, został postawiony w 1882 roku na obecnym placu kościelnym. Mieszkańcy gromadzili się przy nim, aby wyruszyć na mszę do parafii w Kamieniu. Z czasem, w 1915 roku, krzyż ten został przeniesiony na cmentarz parafialny. Dziś parafia może się poszczycić czterema przydrożnymi krzyżami, które świadczą o jej długiej historii.

Po zbudowaniu kościoła, proboszcz ks. Jan Brandys w 1927 roku zainwestował w zakup czterech dzwonów. Największy z nich, „Jan”, stał się największym dzwonem w powiecie tarnogórskim, co było istotnym wydarzeniem, zważywszy na to, że wcześniejszy zespół dzwonów został zabrany przez Niemców w 1917 roku. Warto podkreślić, że dzwony zostały skradzione z rozkazu władz okupacyjnych w 1942 roku. Jednak parafia nie zrezygnowała z tradycji dzwonienia; w 1957 roku zakupiono kolejne dzwony: „Św. Barbara”, „Św. Florian”, „Św. Maria” oraz „Św. Dominik Savio”, które zostały poświęcone 20 października tego samego roku przez bp. Herberta Bednorza.

W dniu 22 lipca 1929 roku na terenie Brzezin Śląskich uruchomiono Zakład Opieki Społecznej św. Antoniego, który od 17 lutego 1930 roku był prowadzony przez Siostry Jadwiżanki. W 1997 roku miasto Piekary Śląskie objęło opiekę nad tym ośrodkiem, który znacząco zwiększył zakres swoich usług.

22 lipca 1937 roku parafia otrzymała relikwie bł. Bronisławy z rąk arcybiskupa Adama Sapiehy. Od 1 listopada 1939 roku duszpasterstwo w parafii objął ks. dr Herbert Bednorz, który później został biskupem katowickim. Po zakończeniu II wojny światowej na cmentarzu powstał pomnik ku czci ofiar tego konfliktu, będący wyrazem pamięci i szacunku wobec tych, którzy stracili życie. Obecnie parafia liczy około 4670 katolików, co świadczy o jej znaczeniu w społeczności lokalnej.


Oceń: Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piekarach Śląskich

Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:5